Geen enkel leven verloopt volgens het boekje. Soms tot je geluk (je ontmoet bijvoorbeeld een late, grote liefde), soms tot je ongeluk (je wordt ziek of je partner overlijdt). Het loopt altijd anders dan gepland. Is dat erg? Het hangt er maar van af hoe je in elkaar zit.

Ik ben niet zo’n zwevend type. Toch zag ik mezelf mediterend door een labyrint lopen op het strand van Kreta. Ik was uitgenodigd om een studieweek te leiden van de Vakantieacademie, een organisatie die op het eiland ‘denkvakanties’ aanbiedt. Met de deelnemers over hun levensloop nadenken, daar draaide het voor mij om. Als mensen wat ouder worden, mogen ze best even de tijd nemen om terug te kijken op hoe hun leven tot dan toe is verlopen en uit te zoeken hoe ze de rest ervan willen invullen. De meeste deelnemers waren geboren en opgegroeid in een tijd waarin je geacht werd volgens ‘het boekje’ te leven. Een vak leren, trouwen, een gezin stichten, carrière en dan: pensioen, met hopelijk nog wat rustige jaren. Maar op Kreta bleek al gauw dat geen enkel leven volgens het boekje verloopt. Soms tot je geluk (je ontmoet bijvoorbeeld een late, grote liefde), soms tot je ongeluk (je wordt ziek of je partner overlijdt). Het loopt altijd anders dan gepland.

Is dat erg? Het hangt er maar van af hoe je in elkaar zit. Controlefreaks raken misschien gefrustreerd omdat ze het leven niet weten te nemen zoals het komt. Pluk-de dag-types kunnen ongelukkig worden omdat ze niets hebben om écht voor te gaan. De wijsheid ligt vast ergens in het midden. Maar Gods water kun je niet zomaar over Gods akker laten lopen, en ook de tweede levenshelft vraagt om planning. Hoe regel ik mijn financiën, hoe ga ik wonen, wat als ik afhankelijk word van zorg? Dat het leven niet maakbaar is, is echter geen ramp. Het bevrijdt je van kramp! Op het strand tekenden we een groot labyrint en lopend op het spiraalachtige pad lieten we ons naar het centrum leiden. Een bijzondere ervaring voor een protestant als ik, die niks van spirituele modes moet hebben. Want je moet je aan zo’n labyrint overgeven, wil je ooit je doel bereiken. Dat kostte me wel moeite. De controle loslaten, erop vertrouwen dat het goed komt en ontdekken dat de kortste weg de omweg is. Loopt het in het leven zelf niet ook zo?

Frits de Lange (1955) is hoogleraar Ethiek aan de Protestantse Theologische Universiteit Groningen en schrijft in 2014 vijf keer een column voor Perspectief. www.fritsdelange.nl

Bron: Perspectief PCOB

Ik leid in 2014 weer een denkvakantie op Kreta, voor info: ‘De draad van Ariadne’